Welke alternatieven zijn er voor de Nederlandse notaris?

Hand- en bankgift

De klassieke hand- en bankgift zijn een goed alternatief, maar deze vorm van schenken heeft wel zijn beperkingen. Via een bank- of handgift kunt u bijvoorbeeld niet schenken als het gaat om de aandelen van uw vennootschap die op naam staan, een rekening courant of een (andere) schuldvordering, enz. Een handgift is enkel mogelijk voor tastbare roerende goederen zoals bv. juwelen, kunst een oldtimer, enz. Een bankgift heeft uiteraard ook zijn beperkingen, omdat zo een gift enkel mogelijk is voor geld of effecten die u van de ene (effecten)rekening overschrijft naar de andere (effecten)rekening. Bovendien is voorbehoud van vruchtgebruik niet mogelijk bij een hand- en bankgift, al kan men er wel een rentelast (bv. 3% per jaar) aan koppelen.

Familiale vennootschap schenken aan 0%

Wie een zgn. familiale vennootschap heeft kan zijn aandelen schenken aan 0% voor de Belgische notaris. Wel moet uw vennootschap aan bepaalde voorwaarden voldoen die verschillen per gewest. Het moet altijd gaan om een vennootschap met een economische activiteit, zodat zuivere vastgoed- of managementvennootschappen niet in aanmerking komen. Ook holdings vallen er vaak niet onder. Dit is een perfecte oplossing, omdat u 0% schenkbelasting betaalt en alles onmiddellijk geregeld is. Wie niet perfect voldoet aan deze voorwaarden kan ook de nodige aanpassingen doen, zodat hij wel recht heeft op deze vrijstelling als familiale vennootschap. Wie helemaal niet aan de voorwaarden voldoet kan zijn aandelen aan zijn kinderen wel schenken aan 3% (3,3% in Wallonië) voor de Belgische notaris

Overschrijven in aandelenregister?

In het verleden werd wel eens aangeraden om aandelen op naam te schenken, door het wijzigen van het aandelenregister. In het aandelenregister werden de aandelen van bijvoorbeeld de ouders dan verminderd en ingeschreven op naam van de kinderen. Alhoewel in een uitzonderlijk arrest (Antwerpen 12 juni 2019) deze techniek niet werd afgekeurd, is dit absoluut af te raden. Vooreest gaat dit arrest in tegen de meerderheidsvisie in de rechtsleer en de eigenaardige motivering in dit arrest is weinig overtuigend. Bovendien lijkt dit arrest ook niet te stroken met de nieuwe bepalingen van het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV).

Kwijtschelding lening

Deze techniek bestaat erin dat de ouders eerst een (renteloze) lening geven aan een kind dat daarmee bv. verbouwt, aandelen van uw vennootschap of vastgoed koopt, enz. Later wordt de lening of het saldo van de lening door de ouders kwijtgescholden. U zet de kwijtschelding best op papier en zorg ook voor een vaste datum. Vanaf de kwijtschelding begint immers de termijn van 3 jaar te lopen. Een vaste datum krijgt u bv. via de 2 klassieke aangetekende brieven zoals bij een bankgift of een bewijsdocument door beiden ondertekent (pacte adjoint) dat u in vier vouwt en aangetekend verstuurd.

De factuurgift

Minder gekend is de zgn. factuurgift. Hier spreken bv. de ouders vooraf met hun kind af welke factuur van de verbouwingen (bv. de keuken of de veranda) zij zullen betalen. Als het kind dan de factuur krijgt, betalen de ouders deze in de plaats van hun kind. Zo zijn de ouders 100% zeker dat het geld goed besteed wordt Door de factuur te betalen doen zij dus onrechtstreeks een schenking aan hun kind. Zorg ook hier voor de nodige bewijzen zoals bij een bankgift.

Inbreng in een maatschap zonder creatie nieuwe aandelen

Een nieuwe techniek is de onrechtstreekse schenking door inbreng in een maatschap zonder uitgifte van nieuwe aandelen. Stel dat vader een maatschap heeft met daarin bv. een beleggingsportefeuille of een collectie aan kunst en/of oldtimers. Hij schonk in het verleden al 98% van aandelen van de maatschap aan de kinderen, maar als zaakvoeder van de maatschap behoudt hij de controle. Vader heeft nog een vastgoedvennootschap die niet in aanmerking komt voor het 0%-tarief. Hij kan dan de aandelen van de vastgoedvennootschap inbrengen in de maatschap. Normaal gezien moet vader nu bijkomende aandelen in de maatschap krijgen voor zijn bijkomende inbreng. Maar vader krijgt ondanks zijn inbreng geen nieuwe aandelen. De verhouding blijft dus 2%/98% ook na deze bijkomede inbreng. De inbreng zonder creatie van nieuwe aandelen in de maatschap kan ook bestaan uit de inbreng van een rekening-courant, een beleggingsportefeuille, kunst, enz.

Het is dan wel heel belangrijk dat vader niet vermeldt dat het om een schenking gaat. Het gaat hier immers om een onrechtstreekse schenking, zodat de bevoordeling uit een neutrale akte (de inbrengakte) waaruit men niet onmiddellijk kan afleiden of een schenking voorligt of iets anders.

Nadien kunnen vader en de kinderen wel bevestigen in een bewijsdocument (pacte adjoint) dat het om een schenking gaat. Daarin kunnen trouwens ook de voorwaarden worden vastgelegd. Om dit bewijsdocument een vast datum te geven kan men het aangetekend of onder gevouwen omslag verzenden. De techniek lijkt dus sterk op de bankgift, die trouwens ook een onrechtstreekse schenking is.Net zoals bij de bankgift moet de schenker ook hier nog 3 jaar in leven blijven, maar kan bij zware zieke van de schenker binnen de 3 jaar het bewijsdocument nog vlug geregistreerd worden aan 3% (3,3% in Wallonië). Zorg wel dat u de juiste spelregels perfect opvolgt en laat u deskundig bijstaan!

Variant voor de maatschap

Een variant voor de inbreng in een maatschap zonder creatie nieuwe aandelen is de zogenaamde inbreng ten behoeve van een derde Deze techniek houdt in dat goederen (bv. een beleggingsportefeuille, een rekening-courant, een collectie aan kunst, enz.) ingebracht worden in maatschap door de ouders, maar dat de aandelen die door deze inbreng uitgegeven worden meteen ingeschreven worden op naam van de kinderen.

Wachtperiode van 3 jaar

Bij deze alternatieve schenkingen zonder notaris moet de schenker wel 3 jaar (5 jaar in Wallonië) in leven blijven na de gift, tenzij men het bewijsdocument van de gift registreert. Dat kan op het Kantoor Rechtszekerheid (het vroegere registratiekantoor) of via de site van Myminfin. U betaalt dan wel schenkbelasting op de hand- of bankgift. Het schenken van een familiale vennootschap gebeurt voor de notaris aan 0%, een daarmee is alles geregeld.

Conclusie

Naast de bank- en handgift bestaan er meerdere alternatieve schenkingentechnieken, zonder dat u schenkbelasting moet betalen. Een nieuwe interessante techniek is de onrechtstreekse schenking door inbreng (bv. aandelen, rekening courant, beleggingsportefeuille, kunst, enz.) in een maatschap zonder uitgifte van nieuwe aandelen. Zorg wel dat u goed de spelregels volgt!