Onze visie op de financiële markten - september 2023
De combinatie van stijgende marktrentes en onzekere vooruitzichten voor de wereldeconomie zorgden voor een volatiel marktklimaat in het derde kwartaal. In lokale munt daalden de voornaamste internationale aandelenmarkten tussen 2,5% en 4%. De solide economische cijfers in de Verenigde Staten en de verwachting dat de beleidsrente nog voor langere tijd hoog zou blijven, deed de dollar stijgen met bijna 3% tegenover de euro. Deze stijging beperkte de verliezen van aandelen uit de VS en de groeilanden.
Discretionair Beheer - Marktcommentaar
De daling van de inflatiecijfers, relatief sterke economische data en beter dan verwachte bedrijfsresultaten over het tweede kwartaal, gaven een impuls aan de Amerikaanse aandelenkoersen in juli. Begin augustus veranderde de marktdynamiek als gevolg van de beslissing van één van de grotere kredietbeoordelaars Fitch om de rating van de Amerikaanse staatsschuld te verlagen van AAA naar AA+. De daaropvolgende stijging van de langetermijnrente werd verder aangevuurd door de problematiek omtrent het schuldenplafond en de publicatie van minder goede inflatiecijfers. Bovendien communiceerde de FED in september dat, na de verhoging van de rente in juli, een verdere stijging van de beleidsrente voor eind 2023 tot de mogelijkheden behoorde. Ook de voorspelling dat het aantal renteverlagingen in 2024 beperkt zou worden tot twee in plaats van de eerder voorspelde vier, zette druk op de obligatie– en aandelenmarkten. Tegelijkertijd kon een sluiting van Amerikaanse overheidsinstanties nipt vermeden worden dankzij een akkoord dat de financiering van de overheid evenwel tot slechts 17 november verlengde.
Dankzij de stijging van de olieprijs met ongeveer 20% presteerden aandelen uit de energiesector sterk over het derde kwartaal. De zogenoemde “Magnificent Seven” - Apple, Microsoft, Alphabet, Amazon, Tesla, Nvidia en Meta, namen gas terug na indrukwekkende koersstijgingen over het eerste halfjaar. Ook de vastgoed– en nutssector hadden te lijden onder de stijgende langetermijnrente.
Tijdens het derde kwartaal verhoogde de Europese centrale bank de kortetermijnrente in twee stappen van 3,5% tot 4%. Voorzitster Lagarde van de ECB liet in haar persconferentie, volgend op het meest recente rentebesluit, uitschijnen dat het wel eens de laatste verhoging van deze cyclus zou kunnen zijn al sloot ze een verdere verstrakking van het monetair beleid ook niet volledig uit. De nadruk in haar boodschap lag evenwel meer op de duurtijd van het hoog houden van de beleidsrente dan het niveau van de kortetermijnrente. De hogere financieringskost bij bedrijven en gezinnen, de impact van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland en de hapering in het herstel van de Chinese economie zorgden voor lage economische groeicijfers in de Eurozone over het tweede kwartaal. Vooral de Duitse economie werd getroffen door een combinatie van zwakke consumentenuitgaven als gevolg van dalende reële lonen en een teruglopende exportvraag. Ook de samengestelde voorlopende indicator van de aankoopdirecteuren voor de verwerkende nijverheid en dienstensector wees met een niveau van 47,2 in september op een verwachte verdere vertraging van de economische activiteit. De afnemende stijging van de kerninflatie met een toename van 4,5% op jaarbasis in september tegenover 5,3% in augustus was bemoedigend. Al steeg de kerninflatie nog altijd veel meer dan wat beoogd wordt door de ECB. Vooral aandelen uit de sector van de duurzame consumptie – en luxegoederen hadden te lijden onder de zorgen over de consumentenuitgaven in de Eurozone en de lagere Chinese vraag. Bankaandelen hielden relatief goed stand en konden profiteren van betere winstvooruitzichten dankzij de stijgende rentes. De productieknip van de olie-exporterende landen zette via hogere olieprijzen de energie-aandelen op winst.
De meeste Aziatische aandelenmarkten eindigden het derde kwartaal in negatieve zin. Chinese aandelen lieten echter een bescheiden daling zien van ongeveer 2% in USD-termen na een volatiel derde kwartaal. Het aanhoudende slechte nieuws uit de vastgoedsector werd afgewisseld met aankondigingen van beleidsondersteunende maatregelen door de Chinese centrale Discretionair Beheer Marktcommentaar overheid. In combinatie met verdere renteverlagingen door de People’s Bank of China vroegen beleggers zich af of de economische groei van China kan gestabiliseerd worden zonder dat een groot stimuleringspakket noodzakelijk is. Binnen de groeilanden daalden aandelen uit Brazilië, Taiwan en Korea het meest. Aandelen uit een aantal Oost-Europese landen, het Midden-Oosten en Indië lieten mooie stijgingen zien.
Langetermijnrentes kenden een forse stijging toen de centrale banken communiceerden dat men de rentes op een hoog niveau zou houden voor een langere periode dan eerst was voorzien. De Amerikaanse 10-jaars rente steeg van 3,81% naar 4,57% en de Duitse 10-jaars rente van 2,39% naar 2,84%. De koersen van staatsobligaties van de Eurozone corrigeerden dan ook met bijna 2,5%. Door de stijging van de dollar t.o.v. de euro konden Amerikaanse staatsobligatie het derde kwartaal quasi stabiel afsluiten. Bedrijfsobligaties van goede kwaliteit en high yield obligaties eindigden het kwartaal positief. De looptijden van deze obligaties zijn over het algemeen korter dan de looptijden van de staatsobligaties wat hun koersen minder doet dalen bij een stijging van de langetermijnrente. Bovendien was de risicobereidheid van de obligatiebelegger in de Eurozone om in bedrijfsobligaties te beleggen gestegen niettegenstaande de zwakkere economische vooruitzichten. Bedrijfsobligaties uit de VS daalden in USD-termen echter in tandem met Amerikaans staatspapier. Tenslotte hadden obligaties uit de groeilanden in lokale munt te lijden onder de sterke dollar.
